Ο Αστακός.

Αστακός (The Lobster, 2015)

Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Σενάριο: Ευθύμης Φιλίππου
Παίζουν: Κόλιν Φάρελ, Ρέιτσελ Βάις, Λεά Σεϊντού, Αγγελική Παπούλια
Παραγωγή: Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία, Γαλλία, Ελλάδα
Διάρκεια: 118'





Αν είχα να γράψω ένα βιβλίο περί ηθικής 
θα είχε εκατό σελίδες,
οι ενενήντα εννέα λευκές. 
Στην τελευταία θα έγραφα: 
Δεν γνωρίζω άλλο χρέος από την αγάπη.

Α. Καμύ

   
    Σε έναν κόσμο όπου οι "μόνοι" δεν έχουν θέση, άνθρωποι χωρίς ταίρι υποχρεούνται να μετακομίσουν σε ένα ξενοδοχείο και να συμμετάσχουν σε μια διαγωνιστικού τύπου δοκιμασία εύρεσης εκείνου του ενός που θα μπορούσε να γίνει ο σύντροφος, το δεύτερο κομμάτι του πολιτικώς ορθού κοινωνικού συστήματος συνύπαρξης που ονομάζεται ζευγάρι. Η σύσταση αυτού του μικρού, αλλά σημαντικού οργανισμού συνιστά προϋπόθεση της ελευθερίας στον δυστοπικό - ολοένα και πιο ξεκάθαρο και ολοκληρωμένο το περιβάλλον κατά την εξέλιξη του σεναρίου - κόσμο του Αστακού του Γ. Λάνθιμου. 

Ο Ντέιβιντ (πολύ καλός και μετρημένος ο Κόλιν Φάρελ) ως ένας άντρας μόνος καταφθάνει σε αυτό το ξενοδοχείο - κλινική για τους ασθενείς singles - και όπως κι άλλοι σαν κι εκείνον θα πρέπει να βρει το ταίρι του ανάμεσα στους εγκλεισμένους θεραπευόμενους μέσα σε 45 ημέρες Το ταίρι - ασμα στον σουρεαλιστικό τόπο της αποτίναξης της ζωής του εργένη γίνεται με όρους επιφανειακούς και παιδιάστικους. Όποιος δεν τα καταφέρει εκ των προτέρων επιλέγει τη νέα του ζωή: τη μεταμόρφωση του στο ζώο που εκείνος επιθυμεί. Ο Ντέιβιντ επιλέγει τον Αστακό. Εν είδει ελευθερίας. Όσοι αποτυγχάνουν εξορίζονται μεταμορφωμένοι στα βάθη του δάσους, εκεί που ζουν κυνηγημένοι κι οι  Μοναχικοί, οι εξεγερθέντες στην καθεστηκυία τάξη μα όχι και θιασώτες των δικαιωμάτων και της ελεύθερης επιλογής.

Παρακολουθούμε όλο το χρονικό της προετοιμασίας του κατά τη διαμονή του, τις φιέστες που οργανώνουν οι Αρχές, τα στρατιωτικά καλέσματα και τις δοκιμασίες, την ομοιομορφία που επιβάλλεται - εκεί η προσωπικότητα και η διαφορετικότητα του ατόμου πάνε περίπατο - τις νικηφόρες ερωτικές "συζεύξεις" των επιτυχόντων.



Ο Ευθύμης Φιλίππου και ο Γιώργος Λάνθιμος πλάθουν ένα σεναριακό τοπίο φτιαγμένο από βασικά συστατικά της θεματικής γραφής που έχουμε γνωρίσει, τις δυσχερείς συνθήκες για τους ήρωες του, τον περιορισμό, τη βία για την επιβίωση (να και λίγο από Ηunger Games στον Αστακό) - αλλά και με την αίσθηση της βίας ως ηδονής - μα και από ακόμα ένα βασικό εξέχον στοιχείο αυτή τη φορά: μέσα από τα παραπάνω, καταφέρνει να μιλήσει για την αγάπη.  Την αγάπη ως επανάσταση, όχι με την έννοια του ρηξικέλευθου στην ομοιομορφία και τον καταναγκασμό, αλλά ως εκείνη τη βαθιά ανάγκη του ανθρώπου - όχι να επιβιώσει - αλλά να υπάρξει και να εξελιχθεί. Αυτό που προσπαθεί να επιβιώσει είναι η διαφορετικότητα μέσα στις φόρμες και τις απαγορεύσεις.

Ο Λάνθιμος με τον Αστακό του δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που αγγίζει το εφιαλτικό, αλλά δε γίνεται εφιαλτική, καθώς κινείται ρυθμικά και αισθητικά μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου. Σταδιακά, ο εφιάλτης γίνεται άγρια συνθήκη πραγματικότητας και η σκηνοθεσία κάνει τον θεατή να ανακαλύπτει την αιμοβόρα και ψυχρή αλήθεια σχεδόν ταυτόχρονα με τον ήρωα του.

Ο Αστακός - που δε θα ήταν η ίδια ταινία χωρίς τους υπέροχους ηθοποιούς της -  είναι το πέρασμα της σκηνοθετικής δουλειάς του Λάνθιμου από το - εξαιρετικά εύστοχο - κοινωνικό, ψυχρό και φορμαλιστικό σινεμά αποστασιοποίησης που είδαμε στον Κυνόδοντα στο συμβολικό και εν τέλει ρομαντικό κινηματογραφικό σύμπαν μυθοπλασίας που αποσκοπεί στην ταύτιση. Κι αυτό, γιατί παρόλο που η κοινωνία η οποία παρουσιάζεται στην ταινία είναι ξένη κατά κάποιον τρόπο για μας, ο Λάνθιμος με την τέχνη του κινηματογράφου (αφήγηση ιστοριών) και τα δικά του μέσα (σκηνοθετικό ύφος) μας κάνει να εντασσόμαστε σε αυτόν τον απόμακρο τόπο. Η μουσική που έρχεται σε αντίστιξη με τη στιγμή (εξαιρετικής κινηματογραφικής και εικαστικής αξίας, η σκηνή του κυνηγιού στο δάσος όπου οι δοκιμαζόμενοι εφορμούν και σκοτώνουν Μοναχικούς) και οι σκηνές σε slow motion συνδράμουν σε αυτό το "πλησίασμα". Ο σκηνοθέτης επιλέγει να μη μας συλλαβίσει την τύχη των ηρώων του. Μας αφήνει να δούμε  ή να αισθανθούμε τη συνέχεια μέσα στα μάτια τους, στην ανεπαίσθητη τους κίνηση, σε μια αναμονή ενσυναίσθησης.

Από μέσα πεθαμένος/Αττίκ

Τραγούδι: Δανάη

Παίζεται:

Θεσσαλονίκη

Βακούρα 1: 22.00 (εκτός Δευτέρας).

Αθήνα

Έλλη Filmcenter: 22.20

Λαΐς (Ταινιοθήκη της Ελλάδος): 21.30.