Νιότη.

Youth ~ Νιότη (2015)
Σενάριο - Σκηνοθεσία: Paolo Sorrentino 
Παραγωγή: Γαλλία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία
Διάρκεια: 118'


Σαν σώματα ωραία νεκρών που δεν εγέρασαν
και τα 'κλεισαν, με δάκρυα, σε μαυσωλείο λαμπρό,
με ρόδα στο κεφάλι και στα πόδια γιασεμιά —
έτσ’ η επιθυμίες μοιάζουν που επέρασαν
χωρίς να εκπληρωθούν· χωρίς ν’ αξιωθεί καμιά
της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωί της φεγγερό. 
  
Κ.Καβάφης ~ 1904

 

      Μετά την απόφασή του να συνταξιοδοτηθεί, ο διάσημος συνθέτης και μαέστρος Φρεντ - Μάικλ Κέιν - με συντροφιά την κόρη του - Ρέιτσελ Βάις - και τον επίσης διάσημο φίλο του σκηνοθέτη Μικ - Χάρβεϊ Καϊτέλ -, περνά μέρες χαλάρωσης σε κάποιο ξενοδοχείο, κοντά στους πρόποδες των ελβετικών Άλπεων. Εκεί ο Φρεντ λαμβάνει μια απροσδόκητη πρόσκληση από τη βασίλισσα Ελισσάβετ για να δώσει ακόμη μια παράσταση ενώ την ίδια στιγμή ο Μικ προετοιμάζει με την ομάδα του το σενάριο της νέας του ταινίας.

Οι δυο φίλοι περνούν τις μέρες τους με συζητήσεις για τη ζωή τους, το παρελθόν και τις αναμνήσεις τους, την καριέρα και την οικογένειά τους. Ανταλλάσσουν σκέψεις για τη ζωή και την τέχνη με νέους ανθρώπους, ξεδιπλώνονται μπροστά τους και ανοίγουν την καρδιά τους. Παρατηρούν ανθρώπους σαν κι εκείνους, συνομίληκους - μπροστά σε μια αλλαγή -, μα και διαφορετικούς, με τη νιότη "σφριγηλή" στο βλέμμα, με το άγνωστο μπροστά τους, μα με έναν κόσμο ήδη να έχουν να αφηγηθούν.

Η νοσταλγία των περασμένων χρόνων δεν ειπώνεται ρητά, αλλά ξεπηδά από το πως βλέπουν οι δυο τους τη ζωή τους από το σημείο που τους συναντάμε. Οι διαφορετικοί δρόμοι που ακολουθούν - ο Φρεντ αποσύρεται από την επαγγελματική του δραστηριότητα με κατηγορηματικό τρόπο, ο Μικ προσδοκά την επόμενη μεγάλη επιτυχία του - συγκλίνουν στο ίδιο σημείο: στη νοσταλγία. Στην ηχηρή παρουσία της - σε εκείνην που προκαλεί  τον πόνο - και σε εκείνη που ακόμη δεν τη έχουμε αντικρίσει γιατί αρνούμαστε να φύγουμε από τον οικείο μας τόπο, το παρελθόν μας.

Ο Πάολο Σορεντίνο γράφει και σκηνοθετεί μια ιστορία για τη μνήμη και, παράλληλα, για τον διαρκή αγώνα του ανθρώπου να προχωράει παρά τις αντιξοότητες που συναντάει στην πορεία της ζωής του. Με πολύ χιούμορ και ρομαντισμό αγκαλιάζει τις σκληρές αλήθειες της Νιότης του, καθώς το παρελθόν και οι αναμνήσεις δεν παρουσιάζονται εξωραϊσμένα, ούτε καν μέσα από τη ματιά των ηρώων του. Το ανθρώπινο σώμα ως σημείο δράσης και αλλαγής παρουσιάζεται ως αυταπόδεικτο στοιχείο του χρόνου που περνά. Οι επιθυμίες ανεκπλήρωτες, διαψευσμένες ή διστακτικά ειπωμένες για το μέλλον, οι παραδοχές, η συγχώρεση ή η μη συγχώρεση, το "βάρος" των σημαντικών ρόλων της ζωής - πατέρας, σύζυγος, παιδί - η αποδοχή του εαυτού και των άλλων, τα λάθη και οι πικρές απογοητεύσεις, εισρέουν σταγόνα σταγόνα στην ιστορία μέσα από αυτό το χρονικό της φιλίας των δύο αντρών.

Με τη Μεγάλη Ομορφιά (2013) του, με λίγα λόγια ο Σορεντίνο δημιούργησε ένα ποίημα εικόνων για τη συνείδηση και αντίληψη του εαυτού και του κόσμου. Το συναρπαστικό με τη Νιότη του είναι πως κατορθώνει να κάνει μια εντελώς διαφορετική ταινία, με άλλους ρυθμούς και άλλο πλαίσιο, αλλά παρ' όλα αυτά να διατηρεί τις αισθητικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις του στο ακέραιο, στοιχεία που τον καθιστούν ένα σκηνοθέτη ταξιδευτή στις βαθύτερες συνειδήσεις των ηρώων του και κατ' επέκταση σε εκείνες των θεατών του. Αυτό το καταφέρνει με τις σεκάνς που λειτουργούν ως γέφυρες (με την ουσιαστική συνδρομή του υπέροχου πολυσυλλεκτικού soundtrack να απογειώνει τις σκηνές) στον πυρήνα της εξέλιξης της ιστορίας και συνθέτουν - αν και απόλυτα ενταγμένες στο χώρο της δράσης - συμβολικές, σχεδόν εικαστικές κινούμενες εικόνες για τα μεγάλα περάσματα της ζωής. Γέννηση, διαδρομή, συνάντηση, πορεία, δημιουργία, πορεία, τέλος, το κάθε τέλος.

Η Νιότη του Σορεντίνο μας κερδίζει γιατί δεν παρουσιάζει τη ζωή μέσα από δίπολα, αλλά μέσα από συνθέσεις αισθήσεων και αισθημάτων, εμπειριών και τετελεσμένων. Η σύνθεση και η όσο δυνατή ισορροπία είναι μερικά από αυτά τα στοιχεία που συμπνέουν με το σκηνοθετικό πνεύμα του Πάολο Σορεντίνο. Ακόμη και τότε που η πλάστιγγα της ταινίας γέρνει προς τον σκεπτικισμό, δε διστάζει να τον μεταμορφώσει, κλείνοντας το μάτι στο θεατή.

Youth

Youth